નવરાત્રી
નવરાત્રી એ હિન્દુઓનો પૂજા અને નૃત્યનો તહેવાર છે. સંસ્કૃતમાં શબ્દનો શાબ્દિક અર્થ છે “નવ રાત”.
આ તહેવાર દરમિયાન, શક્તિના સ્વરૂપોની પૂજા થાય છે. શાબ્દિક રીતે “નવ રાતો” અને નવ દિવસનો આ સમય, અમાવસ્યા થી અશ્વિન નવમાં દિવસ સુધી હિન્દુ કેલેન્ડરનો સૌથી શુભ સમય ગણવામાં આવે છે અને તેથી તે વર્ષનો સૌથી વધુ ઉજવાતો સમય છે.
ભલે તે ભારતના જુદા જુદા ભાગોમાં અલગ અલગ નામો ધરાવે છે, પરંતુ બધા પ્રદેશોમાંથી હિન્દુઓ તેને ઉજવણી કરે છે. ઉત્તરમાં કાશ્મીરથી દક્ષિણમાં તમિલનાડુ અને પૂર્વમાં ગુજરાત થી પશ્ચિમના સિક્કિમ સુધીના પ્રદેશોમાં, તે ઉત્સાહથી ઉજવવામાં આવે છે, જેથી દુષ્ટતા(અસત્ય) પર સત્યતાની જીત મેળવી શકાય.
દરેક પ્રદેશમાં તેમની પોતાની પૌરાણિક કથાઓ અને આને સમજાવવાનાં કારણો છે. નવ દિવસોમાં દેવીના નવ જુદા જુદા સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે.
આ સૌથી વધુ લોકપ્રિય સ્વરૂપો છે જેની પૂજા કરવામાં આવે છે:
- દુર્ગા, જે અપ્રાપ્ય છે તે
- ભદ્રકાલી, સમય ની શુભ શક્તિ
- અંબા કે જગદંબા, વિશ્વમાતા
- અન્નપૂર્ણા, અનાજ (અન્ન) ખાદ્યપદાર્થો આપનાર
- સર્વમંગલા, (શુભ દેવી) જે બધાને (સર્વને) આનંદ (મંગલ) આપે છે તે
- ભૈરવી, ભયંકર, ભયભીત, મૃત્યુની શક્તિ
- ચંદ્રિકા કે ચંડી, હિંસક, ગુસ્સે, ક્રોધાયમાન
- લલીતા, રમતિયાળ
- ભવાની, અસ્તિત્વ આપનાર
- તારા, કામમાં સફળતા આપનાર